top of page
çimden çayıra.jpeg

ÇİMDEN ÇAYIRA PARADİGMA DEĞİŞİKLİĞİ

Buz gibi jilet bahçelerden, özgür sıcacık çayırlara!
Yazar: Sevinç Sayar
O
kuma süresi: 3 dakika

     Evinizin veya apartmanınızın bahçesinde yürürken, şehrinizdeki bir parkta yerde otururken veya bir doğa gezisinde piknik yaparken üzerinde olduğunuz bitkilere dikkat ettiniz mi? Peki bu alanların arasında gezerken, bu bitkilerin dokusunu, rengini, çeşitliliğini incelediniz mi? Üzerinde yürüdüğümüz, bazen oturduğumuz bazen yuvarlandığımız bu yer örtücüler; dünyamızı hayal ettiğimizden daha fazla etkiliyor olabilir. Nasıl olduğuna ise gelin beraber bakalım.

Kimdir bu yer örtücüler?
Yer örtücü bitkiler, toprağın üstünü kaplayan, toprağa sarılarak bir örtü örtülmüş gibi üzerine yayılan bitki topluluklarıdır. Yer örtücülere çim, yonca veya çeşitli çiçekler örnek verilebilir. Bu bitkilerin türlerine doğada kendiliğinden yetişmiş olarak rastlamışızdır. Kendi bahçemizi de yer örtücü bitkiler seçerek şekillendirebiliriz.

Ancak seçtiğimiz yer örtücünün cinsine göre, etkileri de değişiklik gösterir. Jilet gibi çim bir bahçeyle, yoncalarla kaplı bir çayırın havası, toprağı, çevresiyle kurduğu iletişim farklıdır. Yer örtücüler arasında değişen paradigmaları monokültür ve polikültür olarak iki başlık altında inceleyebiliriz.


Monokültür 
Monokültür, tarımda tek bir tür yetiştirmek anlamına geliyor. Yer örtücü bitkilerden çim kullanımı bir monokültür örneği. İngiliz Kraliyet Ailesinden gelen ve asalet simgesine dönüşmüş bu gelenek; kısacık kesilmiş, tekdüze, kirpi gibi bir yüzey olarak çeşit çeşit peyzajlarda gördüğümüz bir yer örtücü. Sadece ufak bir çim, diye düşünsek de bakımı da aslında diğer yer örtücülerle kıyaslandığında oldukça zor.  Fazlaca sulama gerektiren, sık sık biçilen ve ilaçlanan bir tür olmasından dolayı hem doğayı olumsuz etkiliyor, hem de fazla uğraş gerektiriyor. Ekosistemi bu şekilde etkileyen bir yer örtücü yerine, neden başka bir seçenek kullanmayalım?


Polikültür
Polikültür ise tarımda birden fazla tür yetiştirmek demek. Yer örtücü bitki türlerinden yonca, gelincik, papatya gibi örnekler verebiliriz. Her dem yeşil veya rengarenk kırları oluşturan bu türler doğada kendiliğinden yetişiyor, kendimiz yetiştirmek istersek de bakımı kolay. Bunun da ötesinde, ekosisteme katkıları muazzam. Toprağa, havaya ve diğer canlılara olan olumlu etkileriyle doğayı iyileştiren bitkiler bu polikültür yer örtücüler. Örneğin yonca, yani Trifolium Repens, atmosferdeki azotu tutan bakterilerle birlikte yaşar ve bu birliktelik sayesinde hem toprağı zenginleştirir hem de etrafındaki bitkiler de bu azottan yararlanır. Ayrıca, derine inen kökleri sayesinde susuzluğa dayanıklıdır. Bu kadar olumlu özelliği olan alternatifler sayesinde sıcacık çayırlar oluşturup, doğanın beslenmesini sağlayabiliriz.
 

cim3_1.jpg
bottom of page